Καλές ψηφιακές πρακτικές στο Δημοτικό Σχολείο

Οι δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν στο 10ο Δημοτικό Σχολείο Περιστερίου στο πλαίσιο κυρίως του μαθήματος της Πληροφορικής (ΤΠΕ) αλλά και στο πλαίσιο προγραμμάτων, διακρίθηκαν από τη δράση Μάθηση 2.0 plus με ειδική μνεία ενδιαφέροντος και εν δυνάμει προοπτική. Οι δράσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν στο 10 Δ.Σ. Περιστερίου, κατά τα σχολικά έτη 2010-11 και 2011-12 τόσο στο μάθημα της Πληροφορικής  (ΤΠΕ) όσο και στο πλαίσιο 2 etwinning προγραμμάτων. Συγκεκριμένα:

Α. Στο πλαίσιο του μαθήματος

Στο μάθημα της πληροφορικής (ΤΠΕ) δόθηκαν εργασίες που είχαν σκοπό να καλλιεργήσουν στην κριτική σκέψη των παιδιών, την εργασία σε ομάδες και τη συνεργασία, τη δημιουργικότητα καθώς και να δώσουν στον κάθε  μαθητή  το ρόλο του ερευνητή που ερευνά για ένα συγκεκριμένο θέμα, συλλέγει πληροφορίες , εξάγει συμπεράσματα τα οποία  αποτυπώνει σε ψηφιακή μορφή και τα παρουσιάζει στους συμμαθητές του. Παρακάτω παρουσιάζονται εργασίες που πραγματοποίησαν οι μαθητές στο πλαίσιο του μαθήματος  της Πληροφορικής,  οι οποίες εξυπηρέτησαν και τους παραπάνω στόχους, εκτός από τους βασικούς στόχους του μαθήματος (εκμάθηση συγκεκριμένου λογισμικού ή συγκεκριμένων εννοιών) 

Α.1 Δημιουργώντας τα δικά μας παραμύθια

Στους μαθητές της Β’ και Γ’ δημοτικού δόθηκε ως εργασία η δημιουργία του δικού τους παραμυθιού. Οι μαθητές εργάστηκαν σε ομάδες 2 ή 3 ατόμων, επέλεξαν το θέμα του παραμυθιού τους, έγραψαν το κείμενο με χρήση ενός επεξεργαστή κειμένου , ζωγράφισαν τις εικόνες του παραμυθιού τους σε κάποιο λογισμικό ζωγραφικής (TuxPaint, Reveletion Natural Art, Gimp κλπ), ζωγράφισαν σε χαρτί στο σπίτι τους και με τη διαδικασία της σάρωσης την οποία παρακολούθησαν πραγματοποιήθηκε η εισαγωγή των εικόνων αυτών στο παραμύθι τους. Στη συνέχεια, αφού έγινε χρήση δυνατοτήτων του επεξεργαστή κειμένου μορφοποίησαν κατάλληλα το κείμενο του παραμυθιού.

Αρκετά από αυτά τα παραμύθια βρίσκονται  εδώ

Α.2 Δημιουργώντας τη δική μας παρουσίαση

Στους μαθητές της Δ’ , Ε’ και ΣΤ’ τάξης δόθηκε ως εργασία η δημιουργία μιας δικής τους παρουσίασης. Οι μαθητές επέλεξαν  το θέμα το οποίο μπορεί να προέρχεται και από άλλα μαθήματα π.χ. Ιστορία, Γεωγραφία , δούλεψαν σε ομάδες 2-3 ατόμων, συνέλλεξαν πληροφορίες από τα βιβλία τους αλλά και από το διαδίκτυο με την καθοδήγηση και την επίβλεψη του εκπαιδευτικού αλλά και με χρήση ασφαλών μηχανών αναζήτησης που προτείνονται (http://epetraki.blogspot.gr/search/label/Safe%20Search ) Στη συνέχεια επεξεργάστηκαν  τα στοιχεία, έκριναν και απέρριψαν στοιχεία που πιθανότητα προέρχονται από αναξιόπιστες πηγές, έγραψαν τα δικά τους κείμενα και εξήγαγαν τα δικά τους συμπεράσματα και με χρήση διαφόρων εφέ δημιούργησαν παρουσιάσεις. Στο τέλος παρουσίασαν  τη δουλειά τους στους συμμαθητές τους. Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων επισημαίνεται η σημασία της αναφοράς των πηγών μας σε κάθε εργασία που πραγματοποιούμε. Το θέμα αυτό έχει αναπτυχθεί διεξοδικά στα μαθήματα που έγιναν σε όλες τις τάξεις του δημοτικού σχετικά με το διαδίκτυο, θέματα ασφάλειας, πνευματικής ιδιοκτησίας κλπ.

Δείγματα από αυτές τις εργασίες υπάρχουν εδώ.

Α.3 Δημιουργώντας το δικό μας βίντεο

Οι μαθητές της Ε’ και ΣΤ’ τάξης δημιουργούν το δικό τους βίντεο, επιλέγουν το θέμα με το οποίο θέλουν να ασχοληθούν και χρησιμοποιώντας πηγές από το διαδίκτυο συλλέγουν χρήσιμο για το θέμα τους υλικό (κείμενο και φωτογραφίες). Ο τρόπος εργασίας και οι στόχοι που πραγματοποιούνται είναι παρόμοιοι  με αυτούς  που περιγράφονται στο Α.2.  Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε ηχογράφηση έτσι ώστε να περιγράψουν οι ίδιοι οι μαθητές την εργασία τους. Στο πλαίσιο αυτής της δραστηριότητας δημιουργήθηκαν βίντεο για το εσωτερικό του υπολογιστή, την ανακύκλωση, τους ιούς υπολογιστών, το υλικό και το λογισμικό, τα ζώα υπό εξαφάνιση. Αυτά τα βίντεο παρουσιάζονται εδώ.

Α.4 Φτιάχνω το δικό μου παιχνίδι

Οι μαθητές  χρησιμοποιώντας το  Scratch (δουλεύοντας σε ομάδες) φτιάχνουν τα δικά τους παιχνίδια. Μέσα από το παιχνίδι οι μαθητές χρησιμοποιούν τις βασικές προγραμματιστικές δομές (επανάληψη, επιλογή, ακολουθία) χωρίς να γίνεται αναφορά σ’ αυτές αλλά δίνεται έμφαση στο αποτέλεσμα που έχει η χρήση μιας τέτοιας δομής.  Αρκετά παιχνίδια από αυτά που φτιάχτηκαν βασίστηκαν σε ιδέες του βιβλίου http://www.scratchplay.gr/ αλλά δημιουργήθηκαν και πρωτότυπα παιχνίδια  όπως το «Παιχνίδι με μπάλες», «Βρείτε τις διαφορές» κλπ. Αρκετά παιχνίδια-εφαρμογές υπάρχουν εδώ

Α.5 Ασφάλεια στο διαδίκτυο

Στη συγκεκριμένη δράση σκοπός ήταν η ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα ασφαλούς πλοήγησης στο διαδίκτυο. Εργασίες που πραγματοποιήθηκαν  στο πλαίσιο αυτών των μαθημάτων εδώ

Παράλληλα, οι μαθητές έγιναν πρεσβευτές της ημέρας ασφαλούς διαδικτύου 2012 και δημιούργησαν αφίσες με θέμα την Εξάρτηση από το Διαδίκτυο ,

 την Άγνοια των γονέων

και θέματα Ασφάλειας κατά την πλοήγηση στο διαδίκτυο  

Β. Στο πλαίσιο προγραμμάτων etwinning

Β.1 Daily News Project (http://www.etwinning.net/el/pub/profile.cfm?f=2&l=el&n=64256 )

Στο συγκεκριμένο έργο συμμετέχουν πολλά σχολεία του εξωτερικού καθώς και Ελληνικά σχολεία. Δημιουργήθηκε  ένα blog στο οποίο αναρτώνται τα νέα του κάθε σχολείου. Στο σχολείο μας οι μαθητές  πρότειναν τα θέματα που ήθελαν να προβάλουν στα υπόλοιπα σχολεία, στο μάθημα της πληροφορικής γράφουν το κείμενο της ανάρτησης αρχικά στα ελληνικά και στη συνέχεια το μεταφράζουμε στα αγγλικά. Στο έργο αυτό συμμετέχει το σχολείο μας τους τελευταίους μήνες του σχολικού έτους. Ακολουθούν κάποιες ενδεικτικές αναρτήσεις που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού:

- Συμμετοχή στο έργο (http://periodistaspuros.blogspot.gr/2012/02/new-partner-schools.html )

- Οι μαθητές ενημερώνουν τα υπόλοιπα σχολεία για τους αγώνες ποδοσφαίρου που διεξάγονται στο σχολείο μας  (http://periodistaspuros.blogspot.gr/2012/03/football-matches-in-our-school.html )

- Στιγμιότυπα από τον ημιτελικό (http://periodistaspuros.blogspot.gr/2012/03/football-semi-finals-at-10th-primary.html ) και τελικό  (http://periodistaspuros.blogspot.gr/2012/06/final-football-match.html ) αγώνα ποδοσφαίρου

- Εκπαιδευτική εκδρομή στο λόφο του Φιλοπάππου, παρακολούθηση θεατρικής παράστασης (http://periodistaspuros.blogspot.gr/2012/05/our-visit-to-filopappou.html )

- Λίγο πριν τη λήξη του διδακτικού έτους πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη των μαθητών της Δ1 τάξης με σχολείο της Ισπανίας (http://periodistaspuros.blogspot.gr/2012/06/video-conference-between-spain-and.html ) Η συγκεκριμένη δραστηριότητα αντιμετωπίστηκε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό από τους μαθητές και απετέλεσε μια ξεχωριστή εμπειρία για όλους μας.

Β.2 Eurofairytales Project

Η συμμετοχή στο συγκεκριμένο έργο πραγματοποιήθηκε από την αρχή του σχολικού έτους 2011-12. Σκοπός του έργου είναι να παρουσιάσουν οι μαθητές από κάθε χώρα τα παραμύθια του τόπου τους χρησιμοποιώντας διάφορους τρόπους: ζωγραφική, βίντεο παρουσιάσεις, αφήγηση κλπ.  Για το συγκεκριμένο έργο δημιουργήθηκε ένας ξεχωριστός διαδικτυακός τόπος (  http://www.eurofairytales.eu/index.php )

Οι μαθητές θέλοντας να συστήσουν τον εαυτό τους, το σχολείο και τη χώρα τους ζωγραφίζουν και δημιουργούν

 α) ένα σεναρίου scratch  (Ε’ Δημοτικού) ( http://scratch.mit.edu/projects/epetraki/2105078 ), 

β) το αντίστοιχο βίντεο (http://www.eurofairytales.eu/index.php?mod=02_Schools/03_10th_Primary_School_Peristeri_-_Athens_-_GREECE/02_VideoGallery&valore=Greetings_from_Greece.mp4)

 γ)Οι μαθητές της Β και Δ τάξης ζωγραφίζουν και στέλνουν μηνύματα φιλίας και συνεργασίας στα παιδιά των άλλων σχολείων. Όλα τα μηνύματα που ανταλλάξαμε στο πλαίσιο της γνωριμίας των μαθητών υπάρχουν στη διεύθυνση (http://www.eurofairytales.eu/Greetings/Default.html)

Παραμύθια

Στόχος του έργου είναι να αποτυπωθούν σε ψηφιακή μορφή ελληνικά παραμύθια. Οι μαθητές αναζητούν και προτείνουν  τα αγαπημένα τους παραμύθια. Συζητάμε στην τάξη τα προτεινόμενα παραμύθια και αποφασίζουμε ποιο από αυτά επιθυμούμε να παρουσιάσουμε στα παιδιά των άλλων χωρών. Χωρίζουμε το παραμύθι σε φάσεις-σκηνές και ξεκινάμε να το περιγράφουμε είτε λεκτικά είτε με ζωγραφική. Αποφασίζουμε τον τρόπο παρουσίασης και  την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουμε ως την ολοκλήρωση του παραμυθιού.  Σε όλες τις φάσεις της δημιουργίας τον πρώτο λόγο τον έχουν τα παιδιά, ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι κυρίως  για συντονισμό.  Οι προτάσεις των παιδιών αλλά και ο τρόπος  συνεργασίας ξεπέρασαν κατά πολύ τις προσδοκίες που υπήρχαν στην αρχή του έργου. Οι μαθητές αποφασίζουν να διαθέσουν χρόνο στο σπίτι ζωγραφίζοντας και φτιάχνοντας περιλήψεις, διαλόγους, περιγράφοντας σκηνές και ό,τι άλλο μπορεί να απαιτείται για την περιγραφή κάθε παραμυθιού, ενώ  το υλικό αυτό το επεξεργαζόμαστε στη συνέχεια κατά τη διάρκεια των μαθημάτων.  Μέσα από το έργο αυτό παρουσιάσαμε ελληνικά παραμύθια στην αγγλική γλώσσα χρησιμοποιώντας την πληροφορική, το θέατρο, τη μουσική.   Τα παραμύθια που δημιουργήθηκαν είναι:

1. Φρικαντέλα η μάγισσα που μισούσε τα κάλαντα (του Ευγένιου Τριβιζά) Το παραμύθι ολοκληρώθηκε λίγες ημέρες μετά τα Χριστούγεννα και πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία της εκπαιδευτικού θεατρικής αγωγής , ενώ χρησιμοποιήθηκε αφήγηση στα αγγλικά από τα παιδιά.  (Δ’ Δημοτικού)  
2. Οι τρεις φίλοι, ένα λαϊκό παραμύθι το οποίο δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τη δασκάλα του τμήματος και την εκπαιδευτικό των Αγγλικών (Δ’ Δημοτικού) 
3. Ένα φτυάρι στον Άρη , του Ευγένιου Τριβιζά που δημιουργήθηκε χρησιμοποιώντας τις ζωγραφιές των παιδιών που δημιούργησαν είτε στο χαρτί (στο σπίτι τους) είτε στο εργαστήριο Η/Υ.  (Γ’ Δημοτικού) 
4. Ο Τρομάρας, του Γεώργιου Βιζυηνού. Το παραμύθι αυτό αποφασίσαμε να το παρουσιάσουμε με τη μορφή βωβού κινηματογράφου. Πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την εκπαιδευτικό της θεατρικής αγωγής καθώς και με την εκπαιδευτικό μουσικής αγωγής. Οι μαθητές συμμετέχουν σε όλα τα στάδια δημιουργίας του παραμυθιού(περιλήψεις, μεταφράσεις, σενάριο, μουσική). Οι μαθητές γράφουν μόνοι τους στο μάθημα της μουσικής σχεδόν όλη τη μουσική που θα χρησιμοποιηθεί στο παραμύθι (Ε’ Δημοτικού) 
5. Μύθοι του Αισώπου σε κόμικ. Το συγκεκριμένο παραμύθι δεν έχει αναρτηθεί ακόμα στο διαδικτυακό τόπο του έργου καθώς βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης.

Κατά τη διαδικασία των παραπάνω δράσεων οι μαθητές ενθαρρύνονται να αναλάβουν πρωτοβουλίες και οι προτάσεις τους ξεπερνούν τις προσδοκίες αλλά και το πλαίσιο του μαθήματος. Η άψογη συνεργασία με εκπαιδευτικούς  ειδικοτήτων και τη δασκάλα του τμήματος (Δ2) αλλά και ο ενθουσιασμός των παιδιών έδωσαν το έναυσμα για να δημιουργήσουμε και να αυτοσχεδιάσουμε μαζί με τα παιδιά. Ιδιαίτερα η χρήση του θεάτρου και της μουσικής για την αποτύπωση δύο παραμυθιών έδωσε άλλη πνοή στο έργο μας. Το θέατρο είναι τρόπος επικοινωνίας και στη περίπτωση του Eurofairytales αυτό αποδείχθηκε περίτρανα αφού τα παιδιά χαίρονταν να βρίσκονται σε αλληλεπίδραση μέσω των ρόλων που έπαιξαν με αφορμή τα παραμύθια. Οι μαθητές έστησαν τους διαλόγους και τις σκηνές αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες και δίνοντας αμέτρητες ιδέες για αυτοσχεδιασμό. Την ατμόσφαιρα χαρακτήριζαν η δημιουργική χαρά και η χαρούμενη δημιουργικότητα. Αντίστοιχα πραγματοποιήθηκε η επικοινωνία και μέσω της μουσικής. Τέλος, ο υπολογιστής χρησιμοποιήθηκε ως το εργαλείο (και όχι ως παιχνίδι) που μας βοήθησε να ολοκληρώσουμε και να παρουσιάσουμε τα παραμύθια μας. Πέρα από τον ενθουσιασμό όμως το γεγονός ότι στη δράση αυτή συμμετείχαν ΟΛΟΙ οι μαθητές της κάθε τάξης, με όποιο τρόπο επιθυμούν οι ίδιοι, ίσως αποτελεί το σημαντικότερο  «κέρδος» του συγκεκριμένου έργου.